Wystawa „Maria Stangret, Tadeusz Kantor. Malarstwo i teatr”
17 kwietnia – 14 czerwca 2015
Wernisaż wystawy: 17 kwietnia 2015, godz. 18:00
Obchody 100. rocznicy urodzin Tadeusza Kantora
Cricoteka zaprasza 17 kwietnia na otwarcie wystawy Marii Stangret i Tadeusza Kantora – „Malarstwo i teatr”. Będzie to właściwie pierwsza w Polsce, wspólna prezentacja twórczości obojga artystów tak blisko ze sobą związanych. Na wystawie pokazane zostaną zarówno ich prace plastyczne jak i fragmenty zapisów filmowych oraz rekonstrukcji przestrzeni scenicznych.
Lata 60. i 70. XX wieku, których przede wszystkim dotyczy ekspozycja, to czas intensywnych poszukiwań i eksperymentów artystycznych Marii Stangret i Tadeusza Kantora, okres, w którym zaczynają krystalizować się pomysły i idee obecne w ich późniejszej działalności.
Ich wieloletnia współpraca artystyczna, zarówno na polu sztuk wizualnych jak i w działalności teatralnej i happeningowej rozpoczyna się już od 1957 roku.
Na wystawie znajdzie swoje odzwierciedlenie szczególnie absorbujący wówczas Kantora temat ambalażu. Odrzucając możliwość iluzyjnego przedstawiania rzeczy artysta starał się prowokacyjnie zaznaczać tylko ich obecność poprzez coś, co je ukrywa. W tym celu włączał w przestrzeń obrazu torby, pakunki i koperty, pełne tajemniczej narracji. Ideę ambalaży wykorzystywał także na innych polach swojej twórczości, między innymi w happeningach gdy opakowywał człowieka tworząc swoisty „Emballage Humain” („Ambalaż ludzki”). Na wystawie zaprezentowany zostanie fragment filmu, w którym pośrodku ogromnej Kongresshalle w Norymberdze Tadeusz Kantor z niezwykłą powagą owija papierem stojącą na podwyższeniu Marię Stangret.
Istotną częścią wystawy będzie przygotowana specjalnie na tę okazję, aranżacja przestrzeni scenicznej wykorzystanej w filmie „Säcke, Schrank und Schirm”/”Worki, szafa i parasol” (1969) w reżyserii Dietricha Mahlowa. Dla potrzeb tego filmu Tadeusz Kantor wraz z międzynarodową grupą aktorów, wśród której znalazła się również Maria Stangret, zrealizował trzecią z kolei inscenizację dramatu „W małym dworku” S.I. Witkiewicza. Akcja filmu rozgrywała się między innymi na jednym z zabytkowych dziedzińców w Norymberdze, na którym ustawiono drewnianą szafę, skrzynię i rozrzucono kilkadziesiąt wypchanych jutowych worków.
W 1972 roku Kantor z częścią zespołu Cricot 2 – Marią Stangret, Lesławem i Wacławem Janickimi, przygotowuje w paryskim Teatrze Malakoff inscenizację „Szewców” na podstawie dramatu S.I. Witkiewicza. Realizacja miała stanowić piąty etap rozwoju jego teatralnych idei. Nieprzychylne recenzje spowodowały, że spektakl zagrano tylko 20 razy, a Kantor stwierdził, że „Paryż teatralny jeszcze nie przeżył prawdziwej awangardy”. Na wystawie zaprezentowana zostanie rekonstrukcja skrzyni („paki”), wokół której toczyła się akcja spektaklu.
Jednym z najważniejszych obrazów Marii Stangret prezentowanym na wystawie jest „Hommage à Anna Frank”, na którym w stronę zbrukanej czarną farbą gwiazdy Dawida zmierza jadąca na rowerze dziewczyna, ukazana na karcie uczniowskiego zeszytu.
Prezentowane na wystawie obiekty i prace malarskie pochodzą z pracowni Marii Stangret oraz kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie, Galerii Starmach, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu i zbiorów prywatnych.
Uzupełnieniem ekspozycji będzie kilka osobnych publikacji na temat twórczości Marii Stangret i Tadeusza Kantora, które ukażą się w późniejszym terminie.
Maria Stangret – ur. 1929, studia ASP w Krakowie, malarka, żona Tadeusza Kantora od 1961 r., współpracowała z Cricot 2 od 1956 r. i brała udział jako aktorka niemal we wszystkich przedstawieniach tego teatru. Uczestniczyła w wielu happeningach Kantora, miała ponad 40 wystaw indywidualnych i kilkadziesiąt wystaw zbiorowych. Jest członkiem Grupy Krakowskiej, mieszka i pracuje w Krakowie oraz w Hucisku koło Wieliczki.
Ponadto, 17 kwietnia odbędzie się w Cricotece oficjalna uroczysta inauguracja obchodów 100. rocznicy urodzin artysty. O godz. 18:00 odbędzie się wernisaż wystawy sztuki Marii Stangret i Tadeusza Kantora przygotowanej wspólnie przez Cricotekę i Fundację im. Tadeusza Kantora. Natomiast 18 kwietnia, Dom Twórczości Tadeusza Kantora i Marii Stangret-Kantor w Hucisku k. Gdowa otworzy swoje drzwi dla zwiedzających w godzinach 15:00-18:00.
Kurator wystawy: Józef Chrobak
Współpraca: Justyna Michalik
Dzieła Tadeusza Kantora © Maria Kantor i Dorota Krakowska