Standardy ochrony małoletnich

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH OBOWIĄZUJĄCE W CRICOTECE

ROZDZIAŁ I: PREAMBUŁA (DEKLARACJA)

Cricoteka jest miejscem, w którym dzieci i młodzież rozwijają swoją ciekawość i budują swoje twórcze kompetencje. Uczestniczą w aktywnościach, które pozwalają im tworzyć wspólnotę, decydować o sobie i własnym otoczeniu. Odkrywają, czym dla nich jest kultura, sztuka, tożsamość i dziedzictwo. Rolą pracowników i współpracowników Cricoteki jest zapewnienie dzieciom bezpiecznego środowiska, w którym ważny jest rozwój młodych ludzi i nie jest akceptowana żadna forma przemocy. Cricoteka przyjmuje na siebie odpowiedzialność za promowanie odpowiednich postaw wobec dzieci i szerzenia edukacji w zakresie dzieciństwa wolnego od przemocy.

Podstawa prawna wprowadzenia nin. regulacji to w szczególności:

1. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tj. Dz.U. z 2023 poz. 1304 z późn. zm.),
2. Art. 12 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U.

z 2024 r. poz. 424),

3. Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. Z 1991 nr 120 poz. 526),
4. Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2019 poz. 1781),
5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. UE.L.2016.119.1)

ROZDZIAŁ II: WPROWADZENIE

Cricoteka została założona w Krakowie w 1980 roku z inicjatywy Tadeusza Kantora jako żywe archiwum Teatru Cricot 2. Zgodnie z wolą artysty Cricoteka od początku pełniła równolegle funkcje muzeum, archiwum, galerii i ośrodka badań, jednocześnie gromadząc dokumenty z działalności Teatru i jego założyciela. Cricoteka propaguje sztukę współczesną, która rezonuje z jej ideami teoretycznymi i artystycznymi, poprzez edukację, działalność wystawienniczą, wydawniczą, performatywną, teatralną, muzyczną i inne formy upowszechniania. Działania prowadzone z dziećmi i młodzieżą to przede wszystkim szeroka działalność edukacyjna przyjmująca formę warsztatów muzycznych, teatralnych, plastycznych, laboratoriów kreatywnych, spacerów performatywnych, spektakli, pikników, projektów artystycznych i społecznych.

1.      Cele Standardów Ochrony Małoletnich

Standardy Ochrony Małoletnich prezentują ramowe zasady, standardy i wytyczne, które mają na celu:

• uwrażliwienie wszystkich pracowników Cricoteki i współpracowników na wagę podejmowania działań zmierzających do ochrony małoletnich przed krzywdzeniem;
• wskazanie zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób za bezpieczeństwo dzieci;
• określenie jasnych kryteriów i sposób postępowania w procesie sprawdzania i weryfikacji pracowników czy współpracowników w wymaganych przez Ustawę rejestrach;
• podejmowanie adekwatnej interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci i/lub bezpośredniego zagrożenia ich zdrowia i życia;
• rozwijanie w Cricotece programu edukacyjnego opartego na wartościach zapisanych w prawach dziecka;
• wprowadzenie działalności wychowawczo-profilaktycznej w zakresie zapewnienia ochrony dzieci przed przemocą

Znajomość i praktyczne stosowanie Standardów Ochrony Małoletnich jest obowiązkiem wszystkich pracowników i współpracowników Cricoteki. Wszyscy zobowiązujemy się do przestrzegania zasad i obowiązków w niej zawartych.   

2.      Wyjaśnienie podstawowych pojęć

Dziecko to każda osoba do ukończenia 18. roku życia. W niniejszych Standardach zwane także małoletnim.

Opiekun dziecka to rodzic/rodzice posiadający pełnię praw rodzicielskich lub opiekun prawny mający prawo do reprezentacji dziecka.

Zgoda opiekuna oznacza zgodę osoby uprawnionej do reprezentacji dziecka, w szczególności jego przedstawiciela ustawowego (rodzica, opiekuna prawnego) lub innej osoby uprawnionej do reprezentacji na podstawie przepisów szczególnych lub orzeczenia sądu. W przypadku rodziców oznacza zgodę jednego z nich. W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka sprawę rozstrzyga sąd.

Pracownikiem Cricoteki jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, członek organizacji, a także wolontariusz, praktykant i stażysta.

Koordynator wdrażania Standardów Ochrony Małoletnich to osoba, której obowiązki definiują art. 22c.1. 3), 4), 5), 7) ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.

Zespół SOM – zespół min. trzech osób, składający się z Dyrektora lub Zastępczyni Dyrektora, koordynatora wdrażania Standardów Ochrony Małoletnich oraz osoby zgłaszającej sytuację (pracownika Cricoteki), a jeśli sytuację zgłasza osoba spoza instytucji, to pracownika Cricoteki, któremu zlecone są działania z dziećmi i młodzieżą. Zespół podejmuje decyzję o kierunku interwencji w sytuacji, gdy nie jest to sytuacja zagrożenia zdrowia i życia. Decyzja zapada większością głosów.

Krzywdzenie to każde zamierzone lub niezamierzone działanie, lub zaniechanie działania, przez osobę, organizację, instytucję lub społeczeństwo, którego rezultat narusza prawa i swobody dzieci lub zakłóca ich rozwój. Jest pojęciem szerszym od przestępstwa. Może mieć formę przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej oraz zaniedbania. Często występuje jako złożenie tych form (podstawowe informacje o rozpoznawaniu krzywdzenia – załącznik nr 1).

Przestępstwo na szkodę małoletniego to przestępstwo, które może być popełnione przez osobę dorosłą lub rówieśnika (inna osobę małoletnią), najczęściej w kontekście przestępczości na szkodę małoletnich wyróżnia się na przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przeciwko rodzinie i opiece, przeciwko czci i nietykalności cielesnej oraz przestępstwa przeciwko wolności.

RPS – skrót: Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym

KRK – skrót: Krajowy Rejestr Karny

ROZDZIAŁ III: ZASADY BEZPIECZNEJ REKRUTACJI PRACOWNIKÓW I PODEJMOWANIA WSPÓŁPRACY W ZAKRESIE DZIAŁAŃ Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ

Rozdział określa obowiązki Cricoteki jako pracodawcy oraz podmiotu organizującego działania z dziećmi i młodzieżą w zakresie weryfikacji zdolności pracowników, wolontariuszy, praktykantów, stażystów, współpracowników do wykonywania pracy z małoletnimi.

Dokładamy wszelkich starań, by zatrudniać pracowników i współpracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje i kompetencje, którzy podzielają wartości chronione niniejszą polityką, a w szczególności prawo dziecka do ochrony przed krzywdzeniem.

Standardem jest rekrutacja pracowników mających kontakt z małoletnimi odbywająca się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji, a pracodawca dokonuje sprawdzenia i weryfikacji kwalifikacji kandydata, w tym stosunek do wartości podzielanych przez Cricotekę, takich jak ochrona praw dzieci i szacunek do ich godności.

Zasady postępowania w następujących procesach rekrutacji i zlecenia działań:

a.      Rekrutacja na stanowisko pracy związane z podejmowaniem działań z dziećmi i młodzieżą:

1. Opis stanowiska pracy zawiera informację o tym, że w Cricotece obowiązują Standardy Ochrony Małoletnich.
2. Zgodnie z art. 21 Ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępstwami na tle seksualnym Cricoteka sprawdza przed zawarciem umowy kandydata w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (rejestr z dostępem ograniczonym) oraz w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Sprawdzenie w rejestrze sprawców dokumentuje się wydrukiem informacji zwrotnej wygenerowanej z Rejestru, a figurowanie w Rejestrze wyklucza możliwość zatrudnienia kandydata.
3. Osoba, o której mowa w podpunkcie 2 przedkłada Cricotece informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. O przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
4. Osoba, o której mowa w podpunkcie 2, posiadająca obywatelstwo innego państwa niż Rzeczpospolita Polska przedkłada Cricotece informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
5. Osoba, o której mowa w podpunkcie 2, jest zobowiązana do złożenia Cricotece oświadczenia o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa (wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 5 do Standardów Ochrony Małoletnich w Cricotece), oraz jednocześnie przedkłada informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi. Jeżeli prawo państwa, o którym mowa wyżej, nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, przedkłada się informację z rejestru karnego tego państwa. W przypadku, gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona wyżej wskazana informacja, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, osoba, o której mowa w podpunkcie 2, składa Cricotece oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności związanych z edukacją lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi (wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 2 do Standardów Ochrony Małoletnich w Cricotece).
6. Oświadczenia, o których mowa w podpunkcie 5, składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
7. Powyższe informacje utrwala się w formie wydruku i załącza do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z edukacją lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich.
8. W zakresie realizacji obowiązków określonych Ustawą z dnia 13 maja 2016 r. O przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2023 r., poz. 1304) przez Cricotekę względem pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, Pracownik ds. personalnych zwraca się do pracownika z wnioskiem o przedłożenie, najpóźniej w dniu podpisania umowy (a w zakresie trwających umów o pracę – niezwłocznie w momencie zaistnienia do tego podstawy faktycznej lub prawnej) o przedłożenie aktualnego wyciągu z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego, o którym mowa w art. 21 ust. 3 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. O przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U.2023.1304). Pracownik ds. personalnych dokonuje weryfikacji ww. wyciągu i kopię pozostawia w aktach pracownika.
9. Pracownik ds. personalnych przed podpisaniem umowy lub niezwłocznie w momencie zaistnienia podstawy faktycznej lub prawnej dokonuje weryfikacji danych osobowych pracownika w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze, zgodnie z art. 21 ust. 2 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U.2023.1304).
10. Rozmowa kwalifikacyjna prowadzona jest przez minimum dwie osoby pracujące w Cricotece, a przedmiotem rozmowy, oprócz sprawdzenia kompetencji i wiedzy kandydata/ki, są również wszelkie ewentualne przerwy w zatrudnieniu/edukacji.
11. Każdy nowo przyjęty pracownik/czka zapoznaje się z zapisami Standardów Ochrony Małoletnich, regulaminem pracy, zasadami przestrzegania praw dziecka oraz zasadami ochrony i przetwarzania danych osobowych w Cricotece. Zapoznanie się z wymienionymi powyżej zasadami potwierdza podpis pracownika pod oświadczeniem umieszczonym w umowie stanowiącej podstawę zatrudnienia.

b.      Podejmowanie współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej

1. W umowie dodaje się klauzulę o zapoznaniu się i akceptacji Standardów Ochrony Małoletnich.
2. Osoba odpowiedzialna za realizację umowy, najpóźniej w dniu jej podpisania odbiera od Wykonawcy aktualną informację (nie starszą niż 6 miesięcy) z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego, o którym mowa w art. 21 ust. 3 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U.2023.1304). Osoba odpowiedzialna za umowę dokonuje weryfikacji ww. wyciągu i kopię pozostawia w aktach dot. umowy.
3. Osoba odpowiedzialna za umowę zgłasza do pracownika ds. personalnych najpóźniej 3 dni przed podpisaniem umowy wniosek w formie mailowej o weryfikację danych osobowych Wykonawcy w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze, zgodnie z art. 21 ust 2 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U.2023.1304). Informacja o konieczności dokonania weryfikacji w nin. rejestrze znajduje się w treści umowy z Wykonawcą.
4. Pracownik ds. personalnych składa wniosek w systemie o weryfikacje do ww. rejestrów, a wynik weryfikacji drukuje i przekazuje osobie odpowiedzialnej za umowę, która umieszcza taki wyciąg pod dokumentacją związaną z umową.

c.       Podejmowanie współpracy z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą osoby fizycznej

1. W umowie dodaje się klauzulę o zapoznaniu się i akceptacji Standardów Ochrony Małoletnich.
2. Przed podpisaniem umowy Cricoteka weryfikuje osobę, stronę umowy, w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, podobnie jak w rozdziale II w punkcie b) 3.
3. Wykonawca, przedstawia aktualne zaświadczenie o niekaralności (nie starsze niż 6 miesięcy), który jest

   załącznikiem do umowy.

d.      Podejmowanie współpracy z osobą prawną, realizującą działania związane z pracą z dziećmi i młodzieżą

1. W umowie dodaje się klauzulę o zapoznaniu wszystkich zaangażowanych pracowników i akceptacją Standardów Ochrony Małoletnich.
2. W umowie dodaje się klauzulę, w której strona umowy poświadcza, iż zaangażowany personel został zweryfikowany zgodnie z wymogami ustawy w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz pozyskano aktualne zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.

e.      Uczestnicy szkoleń i warsztatów w Cricotece, które dotyczą metodyki pracy z dziećmi i młodzieżą, deklarują w formularzu rezerwacyjnym, przygotowywanym przez koordynatora wydarzenia, że nie są wpisani do Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym i że nie są osobami karanymi. Brak wpisu do ww. Rejestru stanowi warunek konieczny do wypełniania obowiązków zawodowych, polegających na pracy z dziećmi i młodzieżą. Brak wpisu do powyższego rejestru jest uzasadnieniem racjonalności wydatkowania środków publicznych.

ROZDZIAŁ IV: ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY PRACOWNIKAMI I DZIEĆMI

Rozdział informuje pracowników o niedozwolonych relacjach i działaniach w pracy z dziećmi i młodzieżą. Zapoznać się z nim muszą wszyscy pracownicy, a szczególnie ci, którzy pracują z małoletnimi.

a.      Działania dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Zawsze:

• Działaj z cierpliwością, okazując szacunek. Dzieciom, zwłaszcza po traumatycznych doświadczeniach mogą towarzyszyć różne emocje (lęk, złość, obojętność).
• Słuchaj uważnie dzieci i udzielaj im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i sytuacji. Rozmawiając z dzieckiem, zejdź do jego poziomu.
• Zapewnij dzieci, że jeśli coś je niepokoi, mogą o tym powiedzieć Tobie lub innej zaufanej osobie.
• Doceniaj angażowanie się dzieci w podejmowane działania, wspieraj je. Traktuj równo. Unikaj faworyzowania dzieci.
• Podejmując decyzje dotyczące dziecka, poinformuj o tym dziecko i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.
• Uwzględniaj różne potrzeby dzieci, także dzieci ze szczególnymi potrzebami. Przed zajęciami lub wizytą staraj się o dowiedzieć, jakie potrzeby mogą mieć osoby, które biorą udział w zajęciach.
• Zadbaj by być w zasięgu wzroku lub słuchu innych pracowników i wolontariuszy, kiedy prowadzisz aktywności z dziećmi. W wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, kiedy musisz zostać z dzieckiem sam na sam, powiadom o tym pozostałych pracowników i wolontariuszy.
• Szanuj prawo dziecka do prywatności. Jeśli konieczne jest odstąpienie od tej zasady, aby chronić dziecko, wyjaśnij mu to.
• Unikaj zbędnego ryzyka. Pracując z dziećmi, upewnij się, że sprzęt i wyposażenie są używane w odpowiedni sposób, a otoczenie jest bezpieczne.
• W instrukcji przeciwpożarowej zawierającej procedurę ewakuacji uwzględnij sytuację osób, w tym dzieci, ze szczególnymi potrzebami.

b.      Niedopuszczalne są następujące zachowania pracowników i współpracowników Cricoteki wobec dzieci:

• wszelkie zachowania, które zawstydzają, upokarzają, deprecjonują lub poniżają dzieci lub mają znamiona innych form przemocy psychicznej, fizycznej lub wykorzystywania seksualnego;
• krzyk, szantaż słowny i emocjonalny;
• stosowanie kar cielesnych, w tym szarpanie czy bicie;
• niestosowny kontakt fizyczny z dzieckiem, naruszający godność dziecka; dopuszczalny kontakt fizyczny powinien być w naturalny sposób związany z zabawą, pomocą dziecku w czynnościach higienicznych, koniecznością zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, potrzebą uspokojenia dziecka;
• podawanie dziecku alkoholu, leków, wszelkich środków psychoaktywnych;
• akceptowanie bądź uczestniczenie w nielegalnych czynnościach, w które zaangażowane jest dziecko;
• nawiązywanie relacji o charakterze seksualnym z dziećmi; zachowywanie się w sposób seksualnie prowokacyjny;
• goszczenie dziecka we własnym domu;
• utrzymywanie kontaktów prywatnych z dzieckiem, poza czasem i świadczonym zakresem pracy (nie dotyczy dzieci własnych lub dzieci osób, z którymi łączą pracowników relacje pokrewieństwa lub towarzyskie).

Wszelkie podejrzenia dotyczące nieodpowiednich zachowań pracowników i współpracowników Cricoteki wobec dzieci są bezzwłocznie wyjaśniane przez komisję SOM. Brak zastosowania się pracowników do powyższych postanowień jest naruszeniem obowiązków pracowniczych, a ich konsekwencje opisane są w rozdziale V.

Rodzice i opiekunowie mogą zadawać pytania i zgłaszać wątpliwości na adres cricoteka@cricoteka.pl lub pod numerem telefonu  (12) 442 77 70.

ROZDZIAŁ V: SCHEMAT INTERWENCJI I PLAN WSPARCIA DZIECKA POKRZYWDZONEGO

1. W przypadku każdego ujawnienia krzywdzenia dziecka należy pamiętać, że dziecko, wobec którego stosowana jest przemoc fizyczna, psychiczna czy które może być wykorzystywane seksualnie, nie musi sobie zdawać sprawy, że to, czego doświadcza, jest złe. Może także winić siebie. Dlatego, jeśli zacznie mówić o takich sytuacjach, należy:

• spokojnie wysłuchać, co mówi
• zapewnić je, że dobrze robi, opowiadając nam o tym
• powiedzieć, że nic w tej sytuacji nie jest jej/jego winą
• zapewnić, że traktujemy poważnie wszystko, co mówi
• nie działać w celu konfrontacji z podejrzanym o krzywdzenie
• wyjaśnić, co zrobimy z tą wiedzą, np. rozmowa z osobą odpowiedzialną za Standardy Ochrony Małoletnich;
• w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia: zapewnienie bezpieczeństwa przez odizolowanie od osoby krzywdzącej; poinformowanie Policji i/lub pogotowia ratunkowego
• poinformowanie osoby odpowiedzialnej za Standardy Ochrony Małoletnich/w celu uruchomienia kolejnych etapów działania

1. Zawsze, gdy zagrożone jest zdrowie i życie dziecka, należy najpierw poinformować telefonicznie Koordynatora Standardów Ochrony Małoletnich, który wykonuje kolejne działania. Jeśli jest to niemożliwe, osoba, która zaobserwowała zagrożenie, prowadzi kolejne działania. W takiej sytuacji konieczne jest wezwanie Policji i zapewnienie bezpieczeństwa dziecku (izolujemy je od potencjalnego krzywdziciela). Dopiero po interwencji służb wypełnia się formularz zgłoszenia/kartę interwencji, stanowiący załącznik nr 3. Są to sytuacje takie, jak np.:

• uzasadnione podejrzenie, że rodzic/opiekun dziecka, który odbiera dziecko z zajęć, znajduje się pod wpływem alkoholu (szczególnie, gdy nie ma możliwości zapewnienia bezpieczeństwu dziecka i odebrania dziecka przez innego rodzica/opiekuna prawnego);
• w sytuacji, gdy dziecko ujawni (świadomie i/lub nosi symptomy krzywdzenia), że jest ofiarą przestępstwa: przeciwko wolności seksualnej i/lub przemocy fizycznej i/lub przemocy psychicznej w Cricotece lub w domu.

1. W sytuacji, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa: przeciwko wolności seksualnej i/lub przemocy fizycznej i/lub przemocy psychicznej, należy wypełnić formularz zgłoszenia/kartę interwencji, a Dyrektor Cricoteki lub osoba przez niego upoważniona, po decyzji zespołu SOM, składa zawiadomienie na Policję lub do właściwej prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa.

1. W sytuacji zaobserwowania sytuacji, w której opiekun lub rodzic krzyczy, szarpie, uderzy dziecko:

• Informujemy Koordynatora Standardów Ochrony Małoletnich.
• Koordynator Standardów Ochrony Małoletnich przeprowadza rozmowę z rodzicem/opiekunem, najlepiej w obecności osoby zgłaszającej sytuację, podkreślając pozytywne aspekty wychowania i edukacji bez przemocy.
• W przypadku odrzucenia rozmowy lub w przypadku powtórnej obserwacji takiej sytuacji – Koordynator Standardów Ochrony Małoletnich, po decyzji zespołu SOM, składa do właściwego sądu rodzinnego wniosek o wgląd w sytuację rodziny.

1. W sytuacji, gdy dziecko uczestniczy w zajęciach w grupie zorganizowanej (np. wizyta grupy szkolnej) i ujawnia krzywdzenie, należy:

• zapewnić bezpieczeństwo dziecku (odizolować od źródła zagrożenia);
• poinformować opiekuna prawnego grupy, który uruchamia procedury wewnątrzszkolne;
• w sytuacji, gdy osobą krzywdzącą jest opiekun grupy, należy skontaktować się z placówką szkolną i postępować zgodnie z ich rekomendacjami.

1. W sytuacji, gdy krzywdzącym jest pracownik/współpracownik:
   1. Osoba ta zostaje odsunięta od kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem krzywdzonym), do czasu wyjaśnienia sprawy.
   2. W przypadku, gdy krzywdzenie to ma charakter przestępstwa, sprawę prowadzą uprawnione podmioty.
   3. W przypadku krzywdzenia o innym charakterze, szczególnie, gdy krzywdzenie dotyczy naruszenia dobra dziecka, dyskryminacji, poniżenia, bicia (uderzenie, krzyk), stanowią one podstawę do postępowania dyscyplinarnego i rozwiązania z tą osobą relacji pracy lub współpracy.

1. Jeżeli krzywdzenie dokonane jest przez inne dziecko przebywające w Cricotece (np. na zajęciach grupowych), należy:
   1. jeśli jest to grupa zorganizowana, poinformować opiekuna grupy, współpracować w celu wyjaśnienia sytuacji;
   2. przeprowadzić rozmowę z dzieckiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego opiekunami, a także oddzielnie z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami;
   3. porozmawiać z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu;
   4. w zależności od ustaleń i formy krzywdzenia, informować odpowiednie służby (w przypadku przestępstw) lub placówki szkolne zaangażowanych stron (wniosek o interwencję pedagogiczno-psychologiczną).

Plan wsparcia dziecka pokrzywdzonego

Cricoteka nie zatrudnia specjalistów, którzy mogliby samodzielnie przygotować plan wsparcia dziecka pokrzywdzonego. Dlatego w sytuacji, w której doszło do krzywdzenia, należy podjąć współpracę z następującymi podmiotami:

1. szkoła, do której uczęszcza dziecko;
2. powiatowy ośrodek interwencji kryzysowej – o ile podejmuje działania w tym zakresie;
3. ośrodek pomocy społecznej.

ROZDZIAŁ VI: ZASADY BEZPIECZNEGO KORZYSTANIA Z INTERNETU ORAZ OCHRONA WIZERUNKU.

1.      Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu

Osoby niebędące pracownikami Cricoteki, ale przebywające w siedzibie Cricoteki, mogą korzystać z otwartej sieci „Cricoteka_guest”.

Cricoteka podczas wybranych zajęć oraz w przypadku niektórych wystaw umożliwia dostęp do treści edukacyjnych i informacyjnych za pomocą sieci Internet wyłącznie pod nadzorem prowadzącego zajęcia lub pracownika opiekuna ekspozycji.

2. W przypadku użytkowania sprzętu z dostępem do Internetu pod nadzorem pracownika Cricoteki ma on obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z zasobów internetowych i czuwania nad bezpiecznym korzystaniem z Sieci podczas zajęć.

2.      Ochrona wizerunku dzieci

• Publikowanie wizerunku dziecka wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka. Jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda opiekunów dziecka nie jest wymagana (art. 81 ust. 2 pkt. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, 2.2 – Dz.U.2022.2509 t.j.)
• Dzieci mają prawo zdecydować, czy ich wizerunek zostanie zarejestrowany i w jaki sposób zostanie przez Cricotekę użyty.

• Miejscem publikacji zdjęć i/lub filmów są:

• strona internetowa
• strona Cricoteki na portalu Facebook, Tik Tok oraz Instagram
• kanał YouTube administrowany przez Cricotekę.

• Zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki dzieci nie mogą być udostępniane w innych mediach społecznościowych.
• W opisach towarzyszących zdjęciom, Cricoteka rezygnuje z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych z wizerunkiem dziecka.
• Zakazuje się podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi dziecko z imienia i nazwiska.
• Zdjęcia/nagrania dzieci powinny się koncentrować na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiać dzieci w grupie, a nie pojedyncze osoby.
• W przypadku zlecenia wykonania zdjęć lub nagrań osobie zewnętrznej (wynajętemu fotografowi lub kamerzyście), w celu zapewnienia bezpieczeństwa dzieci zobowiązujemy się do:
  • zobowiązania osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania Standardów Ochrony Małoletnich;
  • niedopuszczenia do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała z dziećmi bez nadzoru pracownika Cricoteki;
  • poinformowania rodziców/opiekunów prawnych oraz dzieci, że osoba/firma rejestrująca wydarzenie będzie obecna podczas wydarzenia, i upewnienia się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci.

ROZDZIAŁ VII: ZASADY PROWADZENIA DOKUMENTACJI ORAZ PRZEGLĄDU I AKTUALIZACJI STANDARDÓW

• Każde zgłoszenie poprzez formularz zgłoszeń, który stanowi załącznik nr 3. trafia do rejestru incydentów. Prowadzi go osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich. Dzięki temu można kontrolować częstotliwość czy uporczywość niektórych form krzywdzenia, jak np. zaniedbanie.
• Rejestr ma także charakter dowodowy, do którego wgląd mają odpowiednie organy, na mocy prawa.
• Skrócona wersja Standardów Ochrony Małoletnich, która stanowi załącznik nr 7 publikowana jest na stronie internetowej Cricoteki w zakładce „Ochrona dzieci”.
• Polityka realizacji Standardów Ochrony Małoletnich podlega rewizji raz na dwa lata. Proces ten jest inicjowany przez osobę realizującą Standardy Ochrony Małoletnich. Pod uwagę należy wziąć zgłoszenia dokonywane przez pracowników w tym okresie.
• Aktualizacja zostanie wprowadzona zarządzeniem Dyrektora Cricoteki. Pracownicy muszą zostać poinformowani o najważniejszych zmianach. Nie jest wymagane zbieranie oświadczeń o ponownym zapoznaniu się z polityką.

ROZDZIAŁ VIII: ZASADY PRZYGOTOWANIA PRACOWNIKÓW DO STOSOWANIA STANDARDÓW ORAZ SPOSÓB DOKUMENTOWANIA TEJ CZYNNOŚCI

• Każdy z pracowników i współpracowników pracujący z dziećmi i młodzieżą zapoznaje się z polityką i obowiązującymi Standardami Ochrony Małoletnich. Pracownicy poświadczają to oświadczeniem w momencie podpisania umowy.
• Współpracownicy, podpisem pod umową, zobowiązują się do zachowania stosownej klauzuli.
• Pracownicy firm, które prowadzą działania z dziećmi i młodzieżą są zapoznani z polityką i standardami przed prowadzeniem działań. Zobowiązanie do weryfikacji pracowników i odpowiedzialność za dokumentowanie tego procesu spoczywa na podmiocie, na co wskazuje odpowiednia klauzula umowy.

ROZDZIAŁ IX: WSKAZANIE OSOBY/OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA:

1. Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia odpowiada osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich (koordynator/ka SOM): Justyna Droń – starsza specjalistka ds. Edukacji.
2. Decyzję o składaniu zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu rodzinnego oraz inne decyzje dotyczące kierunku interwencji podejmuje zespół SOM. Zawiadomienie musi zostać podpisane przez Dyrektora Cricoteki lub osobę przez niego upoważnioną.

ROZDZIAŁ X: ZAŁĄCZNIKI:

1. 1. Skrócony opis symptomów krzywdzenia małoletnich
   2. Wzory oświadczeń dotyczących rejestru karnego
   3. Wzór formularza zgłoszenia/karty interwencji
   4. Wzór zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa
   5. Oświadczenie pracownika o krajach zamieszkania
   6. Wzór wniosku o wgląd w sytuację rodziny
   7. Skrócona wersja polityki/karta informacyjna – rodzice i dzieci
   8. Oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z SOM

      ---