Biogramy

Marta Bryś – doktorantka na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego; zajmuje się teatrem współczesnym. Pracowała w Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka” oraz jako koordynator programowy Krakowskich Reminiscencji Teatralnych w 2013 roku. Współpracuje z „Didaskaliami”, „Notatnikiem Teatralnym” oraz „Dwutygodnikiem.com”. Prowadzi zajęcia na temat teatru najnowszego dla studentów Wiedzy o Teatrze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2014 roku była członkiem Komisji Artystycznej w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Anna R. Burzyńska – adiunkt w Katedrze Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują przede wszystkim najnowszy teatr europejski oraz dramat polski i niemiecki od XIX wieku po współczesność. Zajmuje się także krytyką teatralną. Od 2000 roku współredaguje czasopismo teatralne „Didaskalia”. W latach 2004-2010 była recenzentką i publicystką „Tygodnika Powszechnego”. Opublikowała książki: Mechanika cudu (2005), The Classics and the Troublemakers (2008), Maska twarzy (2011) i Małe dramaty (2012).

Katarzyna Fazan – adiunkt w Katedrze Teatru Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor Wydziału Reżyserii Dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, teatrolog i literaturoznawca, stały współpracownik „Didaskaliów”. Specjalizuje się w literaturze i teatrze okresu modernizmu, zajmuje się współczesną plastyką i scenografią teatralną. Książka Projekty intymnego teatru śmierci. Wyspiański-Leśmian-Kantor jej autorstwa otrzymała nagrodę „Teatralna książka roku 2009” Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI.

Łucja Iwanczewska – adiunkt w Katedrze Performatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Doktor nauk humanistycznych. Absolwentka teatrologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i podyplomowych studiów z zakresu Gender w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ. Autorka książek: Muszę się odrodzić. Inne spotkania z dramatami Stanisława Ignacego Witkiewicza (2007), Samoprezentacje. Sade i Witkacy (2010).

Dariusz Kosiński – profesor w Katedrze Performatyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmował się historią i teorią sztuki aktorskiej XIX wieku (Sztuka aktorska Wandy Siemaszkowej, 1997; Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym XIX wieku…, 2003 ; Dramaturgia praktyczna. Polska sztuka aktorska XIX wieku w piśmiennictwie teatralnym swej epoki, 2005). W latach 2005-2008 kierował projektem badawczym „Polskie piśmiennictwo teatralne XIX wieku”, którego efektem jest między innymi redagowana przez niego seria o tej samej nazwie (ostatnio opublikował w niej wybór pism teatralnych Józefa Kotarbińskiego). Przez kilka lat zajmował się badaniami nad swoistością polskiej tradycji teatralnej i performatywnej, czego efektem są książki Polski teatr przemiany (2007) oraz autorska synteza dziejów polskich przedstawień Teatra polskie. Historie (2010; nagroda Znaku Hestii im. Ks. Prof. J. Tischnera 2011; Nagroda Naukowa im. J. Giedroycia, 2012). Obecnie rozwija te badania w kierunku analiz współczesnych przedstawień i dramatów społecznych, m.in. związanych z katastrofą smoleńską (Teatra polskie. Rok katastrofy, 2012). Odrębny przedmiot jego badań zajmuje twórczość i idee Jerzego Grotowskiego; jest autorem popularnej biografii Grotowski. Przewodnik (2009), a obecnie pracuje nad książkami poświeconymi jego wczesnym przedstawieniom. W latach 2010-2013 był dyrektorem programowym Instytutu im. J. Grotowskiego we Wrocławiu; nadal pozostaje z nim związany, m.in. jako redaktor internetowego pisma „Performer”. Należał do zespołu redakcyjnego Tekstów zebranych Jerzego Grotowskiego (2012). Zajmuje się także interpretacją dramatu (m.in. książka Sceny z życia dramatu, 2004). Wspólnie z Ireneuszem Guszpitem przygotowuje edycje pism teatralnych Juliusza Osterwy (Przez teatr – poza teatr, 2004; Antygona, Hamlet, Tobiasz…, 2007). Od kwietnia roku 2014 jest zastępcą dyrektora Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Jest także wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych.

Joanna Krakowska – absolwentka filologii angielskiej Uniwersytetu Warszawskiego (1988), adiunkt w Instytucie Sztuki PAN, wice-naczelna miesięcznika „Dialog”, współwłaścicielka Oficyny Wydawniczej Errata, specjalizującej się w wydawaniu książek o teatrze. Zajmuje się historią teatru współczesnego, teatrem i dramatem politycznym oraz przemianami społeczno-obyczajowymi znajdującymi odbicie w sztuce współczesnej. W ramach indywidualnego programu badawczego przygotowuje monografię Teatr obywatelski – historię teatru polskiego po 1945 roku; uczestniczy także w międzynarodowym projekcie „Teatr po transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej”. Współrealizuje projekt „Rodzina w kulturze postfeministycznej” (grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na lata 2010-2013). Jest autorką monografii Mikołajska. Teatr i PRL (2011); współautorką dwóch zbiorów esejów Soc i sex. Diagnozy teatralne i nieteatralne (2009; nagroda w konkursie Fundacji Kultury) oraz Soc, sex i historia (2014); redaktorką książek Teatr drugiego obiegu (2000), Aktor teoretyczny (2002), Teatr. Rekonstrukcje (2004). Przełożyła z angielskiego biografię Idy Kamińskiej Moje życie, mój teatr (1995); tłumaczyła między innymi teksty Susan Sontag, Richarda Schechnera, Ariela Dorfmana.

Michał Kuziak – dr hab., profesor Uniwersytetu Warszawskiego (Zakład Komparatystyki ILP, kierownik Pracowni Literatury Okolicznościowej i Użytkowej). Autor książek poświęconych Mickiewiczowi (Wielka całość. Dyskursy kulturowe Mickiewicza, 2006 i 2010; O prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza, 2007; Inny Mickiewicz, 2013) i Słowackiemu (Fragmenty o Słowackim, 2001), retoryce (Jak mówić, rozmawiać, przemawiać?, kolejne wydania od 2005), a także ponad stu artykułów dotyczących literatury romantycznej, literatury współczesnej oraz teorii literatury i komparatystyki literackiej, publikowanych w kraju i za granicą (m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Tekstach Drugich”, „Ruchu Literackim”, „Przeglądzie Humanistycznym”). Redaktor tomów zbiorowych: Juliusz Słowacki. Wyobraźnia i egzystencja, 2002; Sztuczne raje…. Używki w literaturze, 2002; Co i jak przepisać w historii literatury polskiej?, 2007; Romantyzm i nowoczesność, 2009; Słowacki postkolonialny, 2010, Jak pisano i jak pisać o romantyzmie polskim?, 2010. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2001-2002). Członek rady serii wydawniczej „Polonistik im Kontext” (LIT Verlag), a także serii „Czarny Romantyzm” (UwB) oraz „Poznańskich Studiów Polonistycznych”. Członek zarządu Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej. Kieruje grantem NPRH „Romantyzm środkowoeuropejski w perspektywie postkolonialnej”. W Polskim Radiu Koszalin prowadził audycje poświęcone retoryce stosowanej. Współpracował z Teatrem Polskim w Bydgoszczy, a także z pozarządowymi organizacjami zajmującymi się edukacją. Pisze książkę o Norwidzie.

Andrzej Leder – filozof kultury. Studiował medycynę i filozofię. Kieruje Zespołem Filozofii Kultury w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Autor książek: Przemiana mitów, czyli życie w epoce schyłku. Zbiór esejów (1997), Nieświadomość jako pustka (2001), Nauka Freuda w epoce Sein und Zeit (2007), Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej (2014).

Krystian Lupa – reżyser, scenograf, pisarz, pedagog. Urodził się 7 listopada1943 roku w Jastrzębiu Zdroju. Po studiach związany z Teatrem im. Norwida w Jeleniej Górze, od 1984 roku ze Starym Teatrem w Krakowie, a od 2012 roku z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Autor wielu wybitnych spektakli w Polsce i zagranicą m.in.: Miasto snu wg powieści Po tamtej stronie Alfreda Kubina(1985), Marzyciele Roberta Musila (1988), Bracia Karamazow wg Fiodora Dostojewskiego (1990), Szkice Człowieka bez właściwości wg Roberta Musila (1990), Malte wg Rainera Marii Rilkego (1991), Kalkwerk wg Thomasa Bernharda (1992) oraz Lunatycy – Esch czyli Anarchia (1995), Immanuel Kant (1996), Rodzeństwo (1996), Sztuka Yasminy Rezy (1997), Lunatycy – Huguenau czyli Rzeczowość wg Hermana Brocha (1998), Mistrz i Małgorzata wg Michaiła Bułhakowa (2002), Zaratustra wg To rzekł Zaratustra Friedricha Nietzschego i Nietzsche. Trylogia Einara Schleefa (2004), Factory 2 zbiorowa fantazja zainspirowana twórczością Andy’ego Warhola (2008), Persona. Tryptyk / Marilyn (2009), Poczekalnia.0 (2011), Wycinka (2014).

Paweł Rodak – historyk literatury i kultury polskiej, kulturoznawca, dyrektor Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego (od 2012 roku), wcześniej kierownik Zakładu Historii Kultury IKP (2009-2013). Zajmuje się historią literatury i kultury polskiej XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem okresu wojennego i diarystyki) oraz antropologią słowa w kulturze (przede wszystkim praktykami pisma i druku). Autor książek: Wizje kultury pokolenia wojennego (2000), Pismo, książka, lektura. Rozmowy: Le Goff, Chartier, Hébrard, Fabre, Lejeune (2009), Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński) (2011). Autor opracowania Pamiętnika Andrzeja Trzebińskiego (2001). Współredaktor i współautor tomów zbiorowych: Wojna: doświadczenie i zapis. Nowe źródła, problemy, metody badawcze (2006), Antropologia pisma. Od teorii do praktyki (2010), Kulturologia polska XX wieku (2013), Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej (2014), wyboru tekstów Philippe’a Lejeune’a „Drogi zeszycie…”, „drogi… ekranie”. O dziennikach osobistych (2010). Współautor podręcznika akademickiego Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (2005) oraz podręcznika do wiedzy o kulturze dla szkół ponadgimnazjalnych Człowiek w kulturze (2006). Członek zespołu redakcyjnego wydawnictwa „Communicare. Almanach Antropologiczny”. Członek Steering Committee International Auto/Biography Association (IABA-Europe).

Małgorzata Sikorska-Miszczuk – dramatopisarka, scenarzystka. Urodziła się w 1964 roku w Warszawie. Ukończyła Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych na Uniwersytecie Warszawskim oraz Studium Scenariuszowe PWSFTiT w Łodzi. Zadebiutowała sztuką Szajba (2006) wystawioną przez Annę Trojanowską w 2007 roku w Laboratorium Dramatu w Warszawie. Następnie ogłosiła drukiem Śmierć Człowieka-Wiewiórki (2007), która swoją premierę miała w Teatrze Usta Usta/2xU w reżyserii Marcina Libera w roku 2006 oraz Katarzynę Medycejską (2008); na podstawie tej drugiej sztuki powstał spektakl Bóg/Honor/Ojczyzna zrealizowany również przez Marcin Libera w Teatrze Usta Usta/2xU (wystawiony uprzednio w ramach Festiwalu City zorganizowanego przez Teatr w Legnicy w 2007 roku). Na podstawie Walizki (2008) powstało słuchowisko w Teatrze Polskiego Radia w reżyserii Julii Wernio, nagrodzone Grand Prix na Festiwalu „Dwa Teatry” w 2009 roku. Teatralna prapremiera tego dramatu odbyła się w Teatrze Polskim w Poznaniu w reżyserii Piotra Kruszczyńskiego. Walizka otrzymała także indywidualną nagrodę za tekst na 15. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w 2009 roku. W tym samym roku w „Dialogu”, podobnie jak wcześniejsze sztuki Sikorskiej-Miszczuk, ukazała się Zaginiona Czechosłowacja, a w „Notatniku Teatralnym” Burmistrz. Ten ostatni utwór znalazł się w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej w 2010 roku, a rok później na jego podstawie powstało słuchowisko Teatru Polskiego Radia w reżyserii Michała Kotańskiego. W roku 2012 za dramat Popiełuszko, który swoją prapremierę miał w Teatrze Polskim im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy w reżyserii Pawła Łysaka, autorka otrzymała Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną. Napisany przez Sikorską-Miszczuk musical dla dzieci Niezwykła podróż Pana Wieszaka został wyreżyserowany w Teatrze Polskiego Radia przez Iwo Vedrala, wyemitowany oraz przedstawiony w Studio im. Lutosławskiego w 2009 roku oraz zrealizowany przez Filharmonię Krakowską w roku 2011. Sikorska-Miszczuk jest także autorką scenariusza pełnometrażowego filmu animowanego Tytus, Romek i A’Tomek wśród złodziei marzeń (2003, reżyseria: Leszek Gałysz) oraz współautorką (razem z Magdą Fertacz i Sylwią Chutnik) scenariusza spektaklu teatralnego III Furie (2011) w reżyserii Marcina Libera. Sztuki Sikorskiej-Miszczuk zostały przetłumaczone na angielski, niemiecki, francuski, ukraiński, czeski, serbski, chorwacki, słowacki, rumuński, szwedzki, hiszpański, rosyjski i hebrajski. Autorka mieszka w Warszawie.

Agata Tuszyńska – córka Bogdana Tuszyńskiego, reportera i historyka sportu i Haliny Przedborskiej, dziennikarki. Historyk teatru, wyższe studia ukończyła na wydziale Wiedzy o Teatrze PWST w Warszawie, doktorat z nauk humanistycznych otrzymała w Instytucie Sztuki PAN. W latach 1987-1992 pracowała jako adiunkt w Instytucie Badań Literackich. W latach 1996-1998 wykładała w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie, a od 2001 prowadziła zajęcia dotyczące sztuki reportażu i wywiadu literackiego na Uniwersytecie Warszawskim. Karierę literacką zaczynała w periodykach kulturalnych jako autorka tekstów o teatrze, łącząc to z zainteresowaniem biografistyką i reportażem literackim. Debiutowała w roku 1990 biografią findesieclowej aktorki warszawskiej, Marii Wisnowskiej. W tym samym roku wydała w Instytucie Literackim w Paryżu książkę Rosjanie w Warszawie, opisującą życie i kulturę zniewolonej stolicy w latach zaboru rosyjskiego. Materiały do biografii noblisty Isaaca Bashevisa Singera, urodzonego w Polsce i tworzącego w jidysz, Tuszyńska zbierała w Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Francji i na polskiej prowincji. Książka Singer. Pejzaże pamięci, wydana w 1994 i wielokrotnie wznawiana w Polsce, ukazała się również w USA i we Francji. Tuszyńska kontynuowała swoje zainteresowania odchodzącym światem polskich Żydów w tomie reportaży izraelskich Kilka portretów z Polską w tle, wydanym również w przekładzie francuskim. Wyznania gorszycielki – wspomnienia Ireny Krzywickiej, pisarki i feministki, autorki „Wiadomości Literackich” i wieloletniej przyjaciółki Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Agata Tuszyńska spisywała w podparyskiej miejscowości, gdzie Krzywicka mieszkała od połowy lat sześćdziesiątych. Tuszyńska powróciła do historii Krzywickiej po jej śmierci w książce Długie życie gorszycielki. Wydana w marcu 2005 bestsellerowa Rodzinna historia lęku (nominowana do Prix Medicis), to dramatyczna i wielowymiarowa opowieść o losach jej polskich i żydowskich przodków. Pisarka połączyła w niej swoje doświadczenie biografistki z rzadko uprawianym w Polsce gatunkiem personal non-fiction. zZapis walki z chorobą nowotworową jej męża jest tematem Ćwiczeń z utraty, bardzo osobistej książki Tuszyńskiej (2007), wydanej także po francusku (2009) i koreańsku (2012). Najbardziej kontrowersyjna w jej dorobku okazała się Oskarżona: Wiera Gran (2010) – historia śpiewaczki z warszawskiego getta oskarżonej po wojnie o kolaborację z Niemcami. Opowieść oparta na rozmowach z bohaterką, uzupełniona relacjami świadków, dokumentami archiwalnymi, zeznaniami sądowymi stała się wielowymiarowym traktatem o tragicznych wyborach, ich moralnych konsekwencjach i cenie, jaką trzeba zapłacić za ocalenie. Oskarżona… doczekała się wielu obcych wydań, między innymi we Francji, Hiszpanii, Włoszech, Holandii, Grecji, Izraelu, w lutym 2013 roku ukazała się w Ameryce, a w marcu w Niemczech. Wszechobecną bohaterką tej i innych książek Tuszyńskiej jest PAMIĘĆ, jej bolesne węzły, tajemnicze kształty, zmienne oblicza. Tyrmandowie. Romans amerykański, kolejna publikacja Tuszyńskiej, to opowieść o ostatnim okresie życia autora Złego u boku jego amerykańskiej żony Mary Ellen Fox. Blisko setka niepublikowanych listów Tyrmanda dopełnia wspomnienia wdowy, pokazując zupełnie nieznaną twarz playboya znad Wisły. Równolegle z biografistyką i reportażem Agata Tuszyńska uprawia twórczość poetycką. Jest autorką sześciu zbiorów poezji, z których najnowszy zatytułowany Nadzieja 2 ukazał się zimą 2010 roku. Jej wiersze publikowano w przekładach angielskim, francuskim, hebrajskim, hiszpańskim i rosyjskim. Współpracuje z „Zeszytami Historycznymi”, „Zeszytami Literackimi”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Kresami” i „Odrą”, współpracowała z „Paryską Kulturą”. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, PEN-Clubu i ZAiKS-u. Stypendystka Uniwersytetu Columbia, Fundacji Fulbrighta, MacDowell, Ledig-Rowohlt, Kościuszkowskiej, Instytutu Yad Vashem i American Jewish Archives. Laureatka nagrody PEN-Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu i literatury faktu.

Paweł Wodziński – reżyser teatralny, scenograf, dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy, felietonista „Teatru”. Absolwent Wydziału Aktorskiego (1989) i Wydziału Reżyserii warszawskiej Akademii Teatralnej (1993). W latach 1989-1993 pracował w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, gdzie współpracował z Maciejem Prusem. W 1998 roku założył wraz z Pawłem Łysakiem i grupą młodych artystów Towarzystwo Teatralne. W latach 2000-2003 był dyrektorem Teatru Polskiego w Poznaniu. Reżyserował i tworzył scenografie w wielu teatrach w Polsce, w ostatnich latach głównie w Teatrze Polskim im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy.