Cykl muzyczny „Polifonie” to występy znakomitych artystów związanych z muzyką eksperymentalną, łączących poszukiwania dźwiękowe z wymiarem przestrzennym, z ekspresją ciała, światłem i obrazem. „Polifonie”, jako flagowy projekt „nowej” Cricoteki, odbyły się po raz pierwszy w 2013 roku. W ciągu kilkunastu lat zaprezentowaliśmy Wam kilkadziesiąt koncertów, spektakli, projektów interdyscyplinarnych. Nadszedł czas na podsumowanie i odświeżenie cyklu – od tego roku zapraszamy już na „Nowe Polifonie”.
„Polifonie”, kuratorowane przez pomysłodawczynię cyklu Annę Szwajgier, na stałe wpisały się w program Cricoteki. Unikalne, wielowątkowe połączenie sztuk i charakter eksperymentu wychodzą z inspiracji twórczością Tadeusza Kantora. Muzyka i dźwięk stanowią tu fundament, punkt wyjścia i cel, a zasadą jest współistnienie różnych form ekspresji – muzyki, ruchu, formy teatralnej, tekstu – w zdarzeniach wielowymiarowych.
Do pierwszej edycji Polifonii, zorganizowanej jeszcze przed otwarciem nowego budynku Cricoteki w Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, zaproszono artystów silnie związanych z Krakowem i nawiązujących do awangardowego dziedzictwa miasta. Eksperyment, improwizacja, nowe technologie, ale też zakomponowana brzmieniowość sceny i akustyczny potencjał otoczenia, wypełniły cykl sześciu zdarzeń, w którym wystąpili performerzy, muzycy i tancerze, m.in.: Keir Neuringer i Rafał Mazur, Denis Kolokol, Tomasz Chołoniewski i Ernest Ogórek, Sergej Maingardt i Magdalena Przybysz.
Kolejne koncerty w ramach „Polifonii” odbywały się na placu Cricoteki, w jej wnętrzach i – podczas pandemii – on-line. Na przestrzeni lat powstały też utwory napisane specjalnie dla Cricoteki. Jednym z nich był Koncert na Cricotekę (Koncert Kantorowski) – performans akustyczny autorstwa Zorki Wollny i Anny Szwajgier – opisujący dźwiękiem budynek Cricoteki i inspirowany twórczością Tadeusza Kantora. Quasi-spektakl powstał w 2016 r. w wyniku warsztatów opartych na pracy z głosem, ciałem i obiektami. Znalezione przedmioty-rekwizyty, a także głos i słowo stały się punktem wyjścia dla tworzenia performansu-słuchowiska, współtworzonego na żywo przez uczestników warsztatów. Z kolei w 2020 r. zaprezentowaliśmy Dreammachine 1961 – utwór na klawesyn i kwartet smyczkowy autorstwa Jarosława Płonki, a w 2023 r. odbyła się krakowska premiera Strzępów Zbigniewa Chojnackiego – projektu inspirowanego obiektami z kolekcji Cricoteki.
W 2020 r. odbyła się edycja specjalna „Polifonii” dedykowana dzieciom (kuratorkami tej edycji były Barbara Pasterak i Iza Zawadzka). Podczas “Polifonii dzieciom” zaprezentowano cztery koncerty on-line, uzupełnione o prowadzone przez artystów i pedagogów ćwiczenia dźwiękowe dla dzieci i młodzieży. Koncerty były rejestrowane w Cricotece, a następnie udostępniane na naszej stronie.
Ostatnie edycje Polifonii to również projekty eksplorujące nieoczywiste przestrzenie Cricoteki. Jak np. The Great Tone has no Sound/Wielki Dźwięk nie brzmi Rafała Mazura – kompozycja typu soundscape z wielokanałową projekcją dźwięku, którą w 2022 r. mogliśmy usłyszeć na naszej klatce schodowej. Z kolei w 2023 r. bryła Cricoteki stała się tłem audiowizualnego spektaklu Maszyna światła i dźwięku Piotra Madeja i Artura Lisa. Świetlista i dźwiękowa symfonia wniknęła w mury starego budynku elektrowni, wypełniając je nowym, hipnotyzującym życiem.
Na przestrzeni lat Polifonie były miejscem eksperymentu i poszukiwań dźwiękowych zarówno dla lokalnych, związanych z Krakowem twórców (Kraków Improvisers Orchestra, Tomasz Chołoniewski, Paweł Malinowski), jak i międzynarodowych artystów (Arturas Bumšteinas, Walkabout Theater, John Moran). To również wiele współprac międzyinstytucjonalnych (Unsound, Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego) oraz dziesiątki zaangażowanych w projekt osób od strony produkcyjnej, realizatorskiej czy technicznej. A w tym wszystkim przede wszystkim ogrom pracy, pasji i zaangażowania pomysłodawczyni i kuratorki całego zamieszania – Anny Szwajgier – której w tym miejscu chcielibyśmy podziękować za lata współpracy i otwarcie Cricoteki na niezliczone muzyczne odkrycia.
Nowe Polifonie nadchodzą! O nich już wkrótce.
Galeria zdjęć z „Polifonii” – fot. autorstwa: StudioFILMLOVE (tytułowe u góry, 2, 3, 8), Grzesiek Mart (4, 7) oraz Grzesiek Mart/Bartek Pawlik/Sebastian Ścigalski/Dawid Ścigalski (5, 6), Szymon Sokołowski (9)
